1. WGAE اوس د تمويلي سکيم د معرفي کولو لپاره دوه مختلف سکيمونه وړانديز کړي ترڅو دغه دواړه سکيمونه په اسلامي امارت کې د کاپيټاليسټ فاينانس (capitalist finance) ځای ونيسي.

• زموږ سند “په امارتِ اسلاميه افغانستان کې د پلان جوړونې سيسټم پراختيا” د مالي سيسټم د ملي کولو او د افغانستان بانک (DBA) تر واک لاندې د يو واحد ملي سوداګريز انسټيټيوټ رامينځته کولو وړانديز کوي چې دغه اسنټيټيوټ بايد د پېسو يوازينۍ صادرونکی وي او عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ افغانستان (AITIA) به په هېواد کې د پېسو او کرېډيټ توزيع اصلي اداره وي.

• ډاکټر اسد زمان د کميونټي بينکنګ په بنياد د تمويلي نظام جوړولو وړانديز کړی دی۔

• ډاکټر اسد زمان د تبليغي جماعت د تجربو په اساس د ټولنې د تنظيم يوه غوره طريقه هم وړانديز کړې. موږ باور لرو چې د تبليغي جماعت څخه زده کړه او د ټولنې د تنظيم په پروسه کې يې معرفي کول د اسلامي حکومت لپاره خورا ګټور کېدای شي.

• دواړه وړانديزونه متفق دي چې:

1. د اقتصادي پاليسۍ موخه په ډله ايزه کچه د اسلامي فضيلتونو – صبر، توکل، قناعت او انفاق- د ودې لپاره د يوې وسيلې په توګه د شتمنۍ رامينځته کول دي. (ډاکټر اسد زمان دا د “عامه ګټو” په نوم يادوي)

• د پېسو پاليسي (Monetary policy) بايد د هدف ترلاسه کولو لپاره ډيزاين شي.

• دې موخې ته د رسېدو لپاره بايد اسلامي حکومت د پېسو د صادرولو ځانګړی واک ولري.

• دا هم اړينه ده چې موجوده بانکي او مالي ادارې لغوه شي.

• دا هم اړينه ده چې اسلامي حکومت په ځانګړي ډول د ټولو بهرنيو اسعارو inflow او outflow کنټرول کړي. هېڅ بهرني اسعارو ته بايد اجازه ورنکړل شي چې په اقتصاد کې ګردش وکړي. کورنی پولی سيستم بايد په بشپړه توګه د ډالرو څخه پاک (de-Dollarized) شی.

• د کورني اقتصاد ارزښت او گردش – اسلامي دينار بايد د توليد شاخص (GDP) سره وصل شي نه د سرو زرو يا د بهرنيو اسعارو زيرمو سره.

• د پېسوپېرود او پلور بايد له منځه يوړل شي، يعنې پېسې بايد د ګټې لپاره د سوداګرۍ وسيله نه وي. دا بايد د عامه ګټو په توګه وګڼل شي چې “عامه ګټو” ته خدمت وکړي، يعنې په ډله ايزه کچه د اسلامي ارزښتونو – صبر، توکل، انفاق – د روزنې لپاره د يوې وسيلې په توګه د شتمنيو رامينځته کول.

• دا دواړه وړانديزونه د اسعارو او کرېډيټ وېش وړانديز شوي چينلونو په اړه توپير لري.

1. ډاکټر اسد زمان وړانديز کوي چې په داسې حال کې چې د افغانستان بانک د يوازيني قانوني داوطلبۍ اسعارو يوازينی صادر کوونکی دی د هغې وېش (او د کرېډيټ توزيع) د “ټولنيز بانکونو” مسؤليت دی – کوم چې د جومات په کچه تاسيس شوی کوم چې بايد د پېسو او کرېډيټ لپاره د ټولنې اړتياوې وټاکي ترڅو “عامه ګټو” ته خدمت وکړي، د بېلګې په توګه په ډله ايزه کچه د اسلامي فضيلتونو “د صبر، توکل او انفاق” د ترويج لپاره د شتمنۍ رامينځته کول .

• WGAE د پلاننګ په اړه خپله مقاله کې د پېسو بازرونو (Money markets) او کرېډېټ بازارونو (Credit markets) ،کوم چې د سرمايې (کېپيټل) راټولولو لپاره پېسې تجارت کوي، د له مينځه وړلو لپاره د لازمي شرط په توګه د موجوده بانکي سيسټم (د امپرياليستي تسلط دمخه په اسلامي تاريخ کې هيڅ قسمه بانکونو شتون نه درلود) د لغوه کولو تجويز وړانديز کړې. يو واحد عوامی تمويلي انسټيټيوټ – د اسلامي تمويلي انسټيټيوټ – په ټول اقتصاد کې د پېسو گردش او د کرېډيټ وېش تنظېم کولو لپاره وړاندېز شوی و. دا د پېسو/کرېډيټ تخصيص کونکو ترمنځ د سيالۍ څخه د مخنيوي لپاره (کوم چې د پېسو بازار رامينځته کېدو او فعاليت لامل کېږي) لپاره اړين وګڼل شو. دا هم استدلال وشو چې څرنګه چې د افغانستان اقتصاد لا پېچلی نه دی نو د اسلامي حکومت لپاره به نسبتاً اسانه وي چې په ولسواليو او محلي کچه د اسعارو او کرېډيټ اړتيا تقريباً ارزيابي کړي.

• د ټولنې په کچه تنظيمولو عمل د اسلامي حکومت د خلکو د زيات ملاتړ د ترلاسه لپاره خورا اړين دي. امپرياليستان پدې پوهېږي او هغه “bottom up” ستراتېژي چې دوی د امپريالېزم د نرم ځواک تمرين کولو لپاره جوړه کړې ده د ټولنې د نفوذ پراساس ده – بشردوستانه ګروپ او ملګرو ملتونو د ټولنې پر بنسټ سازمانونو (CBOs) او نادولتي موسسو يوه شبکه جوړه کړې چې لږ تر لږه په ۳۴ ولايتونو کې (د ۲۰۲۱ کال په نيمايي کې) د اسلامي حکومت د پراخ ملاتړ د له منځه وړلو او د ټولنېز ژوند د سيکولر کولو لپاره فعاليت کوي. د امپرياليستي ځواکونو د ټولنې بنسټ له مينځه وړل (د بشري حقونو خپلواک کمېسيون، د ملګرو ملتونو ادارې، نړيوال بانک او نور) يوه بېړنۍ اړتيا ده او موږ بايد د ۲۰۲۷/۲۸ پورې د دې پروسې بشپړولو لپاره هدف ولرو چې تر دغه وخته پورې موږ بايد د  امپرياليستي مرستو اړتيا له منځه وړلو هدف ترلاسه کړو (په ځانګړې توګه د خوړو او روغتيا په برخو کې).

• د ۲۰۰۲-۲۲ د حربي جهاد د تنظيم په نتيجه کې اسلامي حکومت د افغاني ټولنې په ژوند (په ځانګړې توګه په کليوالو سيمو کې) قوي نفوذ لري. اوس چې جهاد يو غېر حربی پړاو ته داخل شوی او الله تعالی موږ ته دولتي واک راکړی دی موږ بايد له دې واک څخه د خپلې ټولنې د تسلط او په ډله ايزه کچه د امپرياليستي شتون د شنډولو لپاره کار واخلو.

له همدې امله د ډاکټر اسد زمان وړانديز چې د جوماتونو پر بنسټ د ټولنې مرکزونه جوړ کړې شي يو غوره نظر دی چې په اړه يې تبليغي جماعت موږ ته په دې برخه کې خورا ښه راغلاست  کولی شي  دی. تبليغي جماعت په پاکستان او هند کې ترټولو پراخه، خورا مشهور او خورا اغېزمن غېر سياسي اسلامي ډله ايز غورځنګ دی.

• تر کومه چې د پېسو پاليسۍ پورې اړه لري بايد يوازې تر دې دوو وړانديزونو پورې محدود پاتې نشو. اسلامي حکومت کولی شي د عامه اسلامي تمويلي انسټيټيوټ (AITI) په جوړولو سره د اسعارو او کرېډېټ وېش مرکزي کړي او همدارنګه د جوماتونو پر بنسټ د ټولنې بنسټونو شبکه د محلي اسعارو او کرېډېټ اړتياو ارزولو او پوره کولو لپاره جوړه کړي. عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ (AITI) بايد د سيمه ايزو غوښتنو د حل لپاره د همغږۍ او مرکزي ادارې په توګه کار وکړي او دا ارزونه وکړي چې د اسعارو او کرېډيټ چمتو کول “عامه ګټو” ته څومره خدمت کوي (د بېلګې په توګه د اسلامي فضيلتونو د صبر۔ توکل، انفاق د ودې لپاره د شتمنيو وده) د عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ (AITI) د جوماتونو د ټولنې څانګې شبکه کولی شي د ولسوالۍ په کچه د لومړنيو توکو اړتياو ارزونې او بيا ارزول شوي  د اضافي څخه د کسر ارزول شوي سيمو ته د (په ځانګړي توګه غله) د توزيع لپاره وړانديز شوي ملي اکمالاتي سازمان (چې د پلاننګ په سند کې تشريح شوي) په توګه خدمت وکړي.

1. د پولي پاليسۍ اسلامي کولواو پلي کولو  پروسه يوه منځمهاله پروژه ده. موږ لاندې لنډمهاله مرحله وړانديز کوو:

1. د بهرنيو اسعارو هېواد ته په راتږ او وتلو باندې بشپړ دولتي کنټرول رامينځته کول – سپتمبر ۲۰۲۳.
   1. د ټولو مالي ادارو ملي کول او د ټولو پېسو او سرمايه بازارونو معاملې ختمول او د عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ تاسيس – جنوري ۲۰۲۴
   1. د افغانستان بانک (DBA) لخوا د ملي اسعارو د صادرولو پېل (سپتمبر ۲۰۲۳) او په اقتصاد کې د يوازيني قانوني داوطلبۍ په توګه د هغې تاسيس کول – مارچ ۲۰۲۵.
   1. د اسعارو پلان او کريډيټ پلان صادرول (جون ۲۰۲۴) او د ټولو عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ بيا رغونه چې د دسمبر ۲۰۲۴ د اسعارو او کرېډيټ پلانونو سره سم فعاليت وکړي. (په ياد ولرۍ چې د اسعارو او کريډيټ پلان جوړونه بايد د ۲۰۲۴-۲۰۲۷ لپاره د منځمهاله ملي توليد او پانګوونې اقتصادي پلان پراساس ترسره شي)
   1. د عوامي اسلامي تمويلي انسټيټيوټ د څانګو په توګه د جوماتونو پر بنسټ د ټولنيزو مرکزونو تاسيس کول چې د جون ۲۰۲۷ پورې ټول هېواد د ورته څانګو لخوا پوښلو هدف سره سمدلاسه پېل شي. د دې فعاليتونو په عملي کولو کې ممکن ډېری عملي ستونزې شتون ولري او وړانديز شوي مهال وېشونه يوازې لنډمهاله دي. WGAE چمتو دی چې د دې عملي ستونزو د حل په پروسه کې برخه واخلي.

1. موږ پوهېږو چې زموږ وړانديزونه د خلافِ اولیٰ دي او اسلامي ايډال(نظريه) په آزاد بازار کې د دولت لږ تر لږه ګډون دی. خو ازاد بازار د سرمايه دارۍ د راکړې ورکړې په بڼه له منځه تللی او افغانستان (د ايران په څير) يو استثنايی اسلامي دولت دی چې په نړيوال دارالحرب کې شتون لري. دولت بايد د جهادي اقتصاد د جوړولو او چلولو لپاره د يوې مهمې وسيلې په توګه اسلامي انفراديت او ټولنې ته په ډله ييزه کچه وده ورکړي.

1. په هرصورت، لکه څنګه چې اسلامي انفراديت په ډله ايزه کچه وده کوي – نو همدغسې د افرادو د چلند څخه دا احساس منعکس کېږي چې، معاش يوازې په معاد کې د فلاح ترلاسه کولو وسيله ده – او لکه څنګه چې د نړيوالو بازارونو امپرياليستي قبضه د افغانستان په ملي اقتصاد باندې آرامه ده، موږ د اسلامي ايډيال په لور د حرکت اړتيا محسوسوو. د پلان سندونه د اقتصاد د غېر پلان شوي برخې ساتنه او همدارنګه د پلان شوي مداخلې تدريجي وتلو (په غېر انحصاري اقتصادي سکتورونو کې) دواړه په پام کې نيسي، ځکه چې اسلامي انفراديت په ډله ايزه کچه ريښې نيسي او د افغانستان په اقتصاد باندې د امپرياليستي بازار حاکميت کم شوی.